امیرپویا صراف؛ حجت الله قاسمی
چکیده
ﻣﺪلﻫﺎى ﺑﺎرش - رواﻧﺎب به عنوان یکی از اﺑﺰارﻫﺎى ﺳﺎده و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﺎرآﻣﺪ، در ﻣﺪلﺳﺎزىﻫﺎى ﻫﻴﺪروﻟﻮژﻳﻜﻰ کاربرد فراوان دارند. اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ورودى از ﻗﺒﻴﻞ دﻣﺎ، ﺑﺎرش، ﺗﺒﺨﻴﺮ - ﺗﻌﺮق و اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻰ ﺣﻮﺿﻪ، رژﻳﻢ ﺟﺮﻳﺎن را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ رﻳﺎﺿﻰ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ...
بیشتر
ﻣﺪلﻫﺎى ﺑﺎرش - رواﻧﺎب به عنوان یکی از اﺑﺰارﻫﺎى ﺳﺎده و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﺎرآﻣﺪ، در ﻣﺪلﺳﺎزىﻫﺎى ﻫﻴﺪروﻟﻮژﻳﻜﻰ کاربرد فراوان دارند. اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ورودى از ﻗﺒﻴﻞ دﻣﺎ، ﺑﺎرش، ﺗﺒﺨﻴﺮ - ﺗﻌﺮق و اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻰ ﺣﻮﺿﻪ، رژﻳﻢ ﺟﺮﻳﺎن را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ رﻳﺎﺿﻰ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. در پژوهش حاضر، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢهای بهینه سازی عنکبوت اجتماعی و عملیات جستجو و نجات در واﺳﻨﺠﻰ ﻣﺪل ﻫﻴﺪروﻟﻮژﻳﻜﻰ IHACRES ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى ﺑﺎرش - رواﻧﺎب ﺣﻮﺿﻪی رودخانه ی اعظم هرات در استان یزد مورد ارزیابی قرار گرفته است. اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢهای ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزى ﻓﻮق ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻨﺪﻫﺪﻓﻪ ﺑﺮاى واﺳﻨﺠﻰ شش ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺳﺮاﺳﺮى ﻣﺪل IHACRES اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪند. ﺗﻮاﺑﻊ ﻫﺪف در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه در اﻳﻦ پژوهش ﺷﺎﻣﻞ دو ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺶ - ﺳﺎﺗﻜﻠﻴﻒ و نش - ﺳﺎﺗﻜﻠﻴﻒ ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻰ بوده ﺗﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪی آﻧﻬﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺪل در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ دﺑﻰﻫﺎى ﺣﺪاﻛﺜﺮى و ﺣﺪاﻗﻠﻰ مشخص گردند. ﭘﺲ از واﺳﻨﺠﻰ و ﺻﺤﺖﺳﻨﺠﻰ ﻣﺪل، از آن ﺑﺮاى ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى ﺳﻴﻼب برای دوره ی زمانی 2005- 2004 در ﺣﻮﺿﻪی ﻣﺬﻛﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺪل ارزﻳﺎﺑﻰ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢهای بهینه سازی عنکبوت اجتماعی و عملیات جستجو و نجات به ترتیب معادل 8١/٠ و 69/0، ﻋﻤﻠﻜﺮد خوب و قابل قبولی را در واﺳﻨﺠﻰ ﻣﺪل داﺷﺘﻪاﻧﺪ. در نهایت مشاهده شد که اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ بهینه سازی عملیات جستجو و نجات برای واسنجی مدل فوق مناسبتر میباشد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ، آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎى ﻣؤﺛﺮ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ رواﻧﺎب ﺳﻄﺤﻰ، ﺣﺴﺎسﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺳﺮاﺳﺮى ﻣﺪل IHACRES ﺑﻮده اﺳﺖ.
علیرضا دنیایی؛ امیرپویا صراف
چکیده
هیدرولوژی حوضه رودخانه‌ها به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و افزایش بیش از حد انتشار گازهای گلخانه‌ای قرار دارد. هدف از این پژوهش بررسی اثرات تغییر اقلیم بر شرایط اقلیمی حوضه آبریز گرگان‌رود در استان گلستان بوده که در آن مدل SWAT توسط الگوریتم SUFI-2 با هدف بهبود نتایج شبیه‌سازی دبی حوضه، مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. مدل MIROC-ESM ...
بیشتر
هیدرولوژی حوضه رودخانه‌ها به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و افزایش بیش از حد انتشار گازهای گلخانه‌ای قرار دارد. هدف از این پژوهش بررسی اثرات تغییر اقلیم بر شرایط اقلیمی حوضه آبریز گرگان‌رود در استان گلستان بوده که در آن مدل SWAT توسط الگوریتم SUFI-2 با هدف بهبود نتایج شبیه‌سازی دبی حوضه، مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. مدل MIROC-ESM از سری مدل‌های گزارش پنجم هیئت بین دول تغییر اقلیم جهت بررسی اثرات تغییر اقلیم بر مؤلفه‌های هیدرو- اقلیمی حوضه و تحت چهار سناریوی انتشار به نام‌های 6/2، 5/4، 0/6 و 5/8 و در سه بازه زمانی آینده نزدیک (2050-2025)، میانی (2075-2051) و دور (2100-2076) مورد استفاده قرار گرفت؛ همچنین روند تغییرات حوضه با استفاده از آزمون من- کندال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییرات دما تحت سناریوی RCP4.5 در دوره زمانی آینده نزدیک و میانی و تحت سناریوی RCP6.0 و آینده میانی و دور از یک روند معنی‌دار افزایشی تبعیت کرده؛ به‌طوری‌که مؤلفه بارش در تمامی سناریوها از تغییرات کاهشی غیرمعنی‌داری پیروی می‌کند. همچنین، تغییرات رواناب تحت سناریوی RCP4.5 و در دوره‌های زمانی آینده میانی و دور و تحت سناریوی RCP8.5 و در آینده دور از روند معنی‌دار کاهشی تبعیت می‌نماید؛ به‌طورکلی، مقادیر دما در یک مسیر افزایشی پیش می‌رود، درحالی‌که مقادیر بارش و رواناب یک روند کاهشی را تا انتهای قرن 21 در حوضه دنبال می‌کنند.
